Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Orta Doğu’da uzun zamandır devam eden İsrail-Filistin sorununun çok tehlikeli düzeye ulaşmasının kendilerini tedirgin ettiğini belirterek “Bu sorunun tek ve en adil çözümü; sorunu ‘iki halk için iki devlet’ ilkelerine dayalı olarak çözmek olacaktır. Filistin halkı, Birleşmiş Milletler (BM) kararlarında da belirtildiği gibi bağımsız devlet kurma hakkına sahiptir. Bugün biz, TDT olarak bununla ilgili ortak ve kati tutumumuzu dünyaya açıklamamız lazım.” dedi.
Mirziyoyev, Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi’nde konuştu.
Konuşmasına, İkinci Göktürk Devleti kağanlarından Bilge Kağan’ın “Ey Türk ulusu; kendine dön, kendini anla, daha da yükseleceksin.” sözleriyle başlayan Mirziyoyev, bu sözlerin bugünkü zorlu dönemde derin bir anlam taşıdığını, bir çatı altında birleşen dili, dini ve gönülleri bir olan kardeş Türk halklarının sesinin bundan böyle daha da yükseleceğini söyledi.
Mirziyoyev, TDT’nin bugün yeniden kurulan yeni dünya düzeni ve uluslararası kuruluşlar arasında önemli bir yer tutmaya başladığını belirterek Özbekistan’ın teşkilata dönem başkanlığı sürecinde 100’den fazla farklı etkinlik düzenlendiğini, önemli inisiyatiflerin ortaya atıldığını ve işbirliğinin farklı mekanizmalarının oluşturulduğunu aktardı.
Bugün güven krizinin giderek arttığını, küresel güvenliğin sağlanmasında yeni sorunların ortaya çıktığını ve uluslararası hukuk normlarını ihlal etme durumlarının çoğaldığını dile getiren Mirziyoyev, özellikle Orta Doğu’da uzun zamandan devam eden İsrail-Filistin sorununun çok tehlikeli düzeye ulaşmasının kendilerini tedirgin ettiğine, saldırılarda ölen ve yaralanan sivil, yaşlı, kadın ve çocuk sayısının artarak çatışmanın daha da yayılma olasılığının arttığına işaret etti.
Mirziyoyev, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu nedenle tarafları acilen askeri harekatlara son vererek ateş açmayı durdurmaya ve uzlaşmaya davet ediyoruz. Bu sorunun tek ve en adil çözümü; sorunu ‘iki halk için iki devlet’ ilkesine dayalı olarak çözmek olacaktır. Filistin halkı, BM kararlarında belirtilen bağımsız devlet kurma hakkına sahiptir. Bugün biz, TDT olarak bununla ilgili ortak ve kati tutumumuzu dünyaya açıklamamız lazım.”
Mirziyoyev, üye ülkelerden uzmanların ve bilim insanlarının katılımıyla Türk Dünyası Nizamı’nın oluşturulmasını, Türk Kalkınma Bankasının kurulmasının hızlandırılmasını, ülkeler arasındaki ticari engellerin kaldırılmasını, ihracat ve ithalat hacminin artırılması amacıyla yeni mekanizmaların oluşturulmasını, e-ticaret platformlarının geliştirilmesiyle ilgili net adımların atılmasını teklif etti.
“Orta Koridor’un imkanlarının genişletilmesine yönelik girişimleri destekliyoruz”
Mirziyoyev, küresel lojistik zincirleri ve ulaştırma koridorlarının geliştirilmesinin, çeşitlendirilmesinin ve ortak transit ağının oluşturulmasının önemine işaret ederek “Kargo taşımacılığına olan talebin artmasını dikkate alarak Orta Koridor’un imkanlarının genişletilmesine yönelik girişimleri destekliyoruz.” diye konuştu.
Bu çerçevede çok yönlü güzergahların geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Mirziyoyev, teşkilata üye ülkelerin demir yolu kurumları konseyinin oluşturulmasını ve Türk Dünyası Yenilikçi Gençleri Merkezinin kurulmasını önerdi.
Mirziyoyev, uzun yıllardan beri Türk halklarıyla ortak tarihi ve kaderi paylaşan Afganistan’da barış ve huzurun yerleştirilmesinin, bölgede stratejik istikrar ve güvenliği sağlamanın temel şartı olduğunu kaydetti.
Afgan halkına insani yardımların azaltılmaması, Afgan sorununun çözümüne yönelik net mekanizmaların oluşturulması gerektiğini de vurgulayan Mirziyoyev, “Bize, bölgesel ortaklık ve tüm komşularla ekonomik işbirliği süreçlerinde faal olarak yer alan, barış ve huzurun bulunduğu Afganistan lazım. Özbekistan, Afgan halkına bundan sonra da gereken tüm desteği sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı.
